Achterover leunen is geen optie… De boodschap blijft ‘Game of Thrones-achtig’: de Omgevingswet komt er aan, wees voorbereid, alles zal veranderen! Tegelijkertijd is de invoering van deze Omgevingswet (opnieuw) uitgesteld. De beoogde nieuwe datum van inwerkingtreding is nu 1 januari 2021.Het is niet de bedoeling dat voorlopig achterover geleund wordt. Niet door overheden en niet door initiatiefnemers. Welke veranderingen komen er op overheden af en welke mogelijkheden biedt dit initiatiefnemers?
Een inmiddels bekend (en misschien zelfs uitgekauwd) verhaal, is dat de Omgevingswet beoogt de bestuurlijke afwegingsruimte groter te maken. Dit is de ruimte die regels bieden aan bestuursorganen wanneer zij hun taken uitoefenen. Er is bijvoorbeeld meer ruimte voor maatschappelijk wenselijke ontwikkelingen met milieunegatieve gevolgen (door het toepassen van programma’s), maar ook meer ruimte om waarde te hechten aan bepaalde aspecten van de omgeving (de omgevingswaarden) en meer ruimte voor gebiedsgericht maatwerk (met de omgevingsverordening en het omgevingsplan). Verschillende overheden zijn bezig met pilots en projecten om voor hun grondgebied invulling te geven aan deze bestuurlijke afwegingsruimte.
De wet moet echter ook leiden tot meer flexibiliteit voor initiatiefnemers. Een voorbeeld van deze flexibiliteit is de 'gelijkwaardigheidbepaling', opgenomen in artikel 4.7 Omgevingswet. Onder de Omgevingswet zullen net als nu verschillende maatregelen worden voorgeschreven op zowel landelijk als decentraal niveau. Op dit moment is dit met name geregeld in het Activiteitenbesluit milieubeheer, straks zijn dit type regels opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving. Initiatiefnemers hebben onder de Omgevingswet het recht om gelijkwaardige maatregelen te treffen. Dit recht is op dit moment (op een enkele uitzondering na) niet ingeperkt tot bepaalde onderwerpen. Concreet: waar straks in het Besluit activiteiten leefomgeving een verwijzing staat naar normalisatienormen (NEN) mag een initiatiefnemer andere maatregelen hanteren als tenminste hetzelfde resultaat wordt bereikt. Dit uitgangspunt geldt zelfs voor meet- en onderzoeksmethoden (zie Bal NvT - algemeen p. 41, 42 en 49). Initiatiefnemers worden met deze bepaling uitgedaagd tot het hanteren van innovatieve technieken.
Een ander voorbeeld van flexibiliteit voor initiatiefnemers is de experimenteerbepaling in artikel 23.3 Omgevingswet. De aanwijzing als experiment is mogelijk wanneer de doelen van de Omgevingswet worden nagestreefd, waaronder de verbetering van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving, de te volgen procedures of de besluitvorming daarover (artikel 23.3 lid 2 Omgevingswet). Bij toepassing van deze bepaling kan worden afgeweken van bepalingen op grond van de Omgevingswet en andere wetten die worden genoemd in het artikel. Ook met deze bepaling is beoogd innovatie uit te lokken. Als binnen een experiment blijkt dat vernieuwingen een verbetering zijn, kan de regelgeving worden aangepast. De experimenteerbepaling is een opvolger van een soortgelijke bepaling in de Crisis- en herstelwet. Onder deze bepaling zijn al succesvolle experimenten uitgevoerd (zie MvT p. 259) met de bouw van zelfvoorzienende woningen (afgeweken is van eisen aan rioolaansluitingen, elektriciteitsvoorzieningen en wateraansluiting).
Het meest recente seizoen van Game of Thrones is uitgebracht onder de naam ‘Winter is here’. Het lijkt er op dat het dan toch echt tot een afronding komt; hoe het afloopt is nog onbekend… De implementatie van de Omgevingswet is minstens zo spannend.
Heeft u vragen over de Omgevingswet of bent u geïnteresseerd in ons aanbod? Neem dan contact op met:
Mr. Bertil Westers
050 314 08 40
