Ondermijning is een steeds groter probleem in de samenleving. Ondermijning is de verwevenheid van de onderwereld en de bovenwereld. Het tast de legale en beoogde werking van het samenlevingssysteem aan. Pro Facto onderzoekt voor rekenkamer de doeltreffendheid en doelmatigheid van de gemeentelijke aanpak van ondermijning. Wij hanteren daarbij vier invalshoeken, namelijk:

• ZICHT: Wat speelt er op het gebied van ondermijning?
  Om effectief beleid te kunnen vormen en de uitvoering te bepalen is het belangrijk om te weten wat de ondermijnende fenomenen binnen de gemeente zijn en welke risico’s er zijn. Daarbij beoordelen we ook de informatiepositie van de gemeente. We onderzoeken of er zogenoemde ‘witte vlekken’ zijn: fenomenen, branches of locaties waar weinig of geen zicht op is.
• SIGNALEREN: Worden signalen van ondermijning adequaat opgepakt?
  Voor een effectieve aanpak is het van belang dat de gemeentelijke organisatie erop is ingericht dat signalen van ondermijning worden herkend. Het is belangrijk dat medewerkers voldoende bewust zijn van ondermijningsrisico’s en in staat zijn signalen te herkennen. Vervolgens moet er een voorziening zijn waar de signalen terecht komen.
• INTERVENIËREN: Treedt de gemeente adequaat op tegen ondermijning?
  De gemeente moet de signalen vervolgens beoordelen: is het mogelijk een signaal van ondermijning? Daarna wordt het signaal met interne informatie (van de gemeente) en externe informatie (van partners) verrijkt. Dat kan uiteindelijk leiden tot een interventie, bijvoorbeeld een controle (al dan niet met samenwerkingspartners) en/of de inzet van een bestuurlijk instrument zoals het sluiten van een drugspand of het opleggen van een dwangsom.
• WEERBAAR: Is de gemeentelijke organisatie weerbaar tegen ondermijning?
  Een gemeente kan zelf ook doelwit zijn van de georganiseerde criminaliteit. Omdat de gemeentelijke producten en diensten (zoals vergunningen) interessant en soms onmisbaar zijn voor criminelen, bestaat het risico dat ze ambtenaren of bestuurders proberen te beïnvloeden door middel van bedreiging, intimidatie, verleiding of omkoping. De gemeente moet hier weerbaar tegen zijn.

Hierbij geldt dat ieder onderzoek wordt afgestemd op de wensen en behoeften van uw rekenkamer en dat we op basis van het onderzoek concrete adviezen geven. Eén of enkele van de vier invalshoeken kunnen dus ook afzonderlijk onderzocht worden.

Zie voor meer informatie onze brochure over rekenkameronderzoek over de aanpak van ondermijning.