De gemeente Leiden heeft in 2012 aan 529 personen en instellingen subsidies verstrekt voor in totaal € 41 miljoen. De rekenkamercommissie Leiden is voornemens onderzoek uit te voeren naar de effectiviteit van subsidies. Het meten van de effectiviteit van subsidies is niet eenvoudig, zo blijkt onder meer uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer dat zich richtte op de effectiviteit van subsidiegelden. De hoofdconclusie uit dit rapport luidt dat subsidies over het algemeen gebrekkig op effectiviteit (kunnen) worden geëvalueerd, bijvoorbeeld omdat er geen toetsbare doelen en prestaties zijn afgesproken. In welk licht de verstrekte subsidie op effectiviteit moet worden beoordeeld is dan onbekend. Dit is ook één van de belangrijkste bevindingen uit een Omnibusonderzoek door de Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen, waarin de bevindingen van negentien onderzoeken van lokale rekenkamers over de effectiviteit van subsidies overkoepelend zijn geanalyseerd. Twee van deze negentien onderzoeken waren verricht door Pro Facto.

De rekenkamercommissie van Leiden wil voorkomen dat de bevindingen van een onderzoek over de effectiviteit van subsidies op voorhand in feite al vastliggen (omdat het niet onaannemelijk is dat de conclusies overeen zouden komen met de hiervoor geschetste rode lijn). De kern van het onderzoek bestaat vanuit deze optiek niet uit het vaststellen van de mate van effectiviteit en efficiency van het subsidiebeleid. Het onderzoek heeft tot doel te verkennen hoe het inzicht erin verbeterd en de effectiviteit ervan vergroot kan worden. Pro Facto gaat dit onderzoek uitvoeren.

De rekenkamercommissie van de gemeente Amersfoort laat door Pro Facto onderzoeken naar de mate waarin de huidige procedures en gehanteerde werkwijzen voor de afhandeling van klachten en bezwaren door de gemeente Amersfoort effectief zijn bij het voorkomen, achterhalen en afhandelen ervan. Daarbij zal speciale aandacht zijn voor informele afdoening en voor de meningen en oordelen van bezwaarmakers. Dat laatste gebeurt door middel van een digitale enquête.

Voor het realiseren van gemeentelijke doelstellingen dient een gemeente goed na te denken over de wijze waarop de uitvoering georganiseerd wordt. Vaak komt het voor dat voor de realisatie van doelen samenwerking nodig is met andere organisaties of dat overwogen kan worden om bepaalde taken buiten de eigen organisatie te plaatsen. Gemeenten hebben daardoor over het algemeen allerlei samenwerkingsverbanden die op verschillende manieren zijn vormgegeven. Ook bij de gemeente Groningen is dat het geval. De gemeente participeert bijvoorbeeld in diverse publieke en private rechtspersonen, heeft bepaalde taken verzelfstandigd en overweegt op sommige terreinen verzelfstandiging.

De rekenkamercommissie van de gemeente Groningen heeft zich de vraag gesteld of de gemeente kaders of randvoorwaarden heeft opgesteld wanneer zich de keuze voordoet om een nieuwe samenwerking aan te gaan. Belangrijk aspect daarbij is om meer te weten te komen over of de gemeente met de ingestelde verbonden partijen de daarbij gestelde doelen ook weet te realiseren en of deze doelen een koppeling hebben met de doelen in de programmabegroting.

De oorsprong van de Derde Merwedehaven in Dordrecht ligt in de jaren tachtig. Toen was er in de regio een gebrek aan stortruimte voor bedrijfsafval, baggerspecie en verontreinigde grond. Per 31 december 2012 is de afvalberging de de Derde Mewerdehave gesloten. De reden was dat de aanvoer van stortmateriaal verminderde en ook speelden de druk van de omgeving en jarenlange juridische procedures een rol. De gemeente, de provincie en de exploitant spraken af de voormalige haven om te vormen tot een parkachtig recreatiegebied.

De gemeenteraad van Dordrecht werd eind 2012 duidelijk dat de exploitant en het provinciale afvalbedrijf de afspraken over sluiting van de afvalstort anders uitleggen dan de gemeente Dordrecht doet. Volgens hen zijn er afspraken gemaakt over de beëindiging van de stortactiviteiten op de stortplaats, maar zijn andersoortige activiteiten op het voorterrein nog steeds mogelijk. Afvalstoffen kunnen daar naar hun overtuiging nog worden aangevoerd en opgeslagen. De gemeenteraad besloot op 18 december 2012 in een unanieme motie tot het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken rond de vaststellingsovereenkomst sluiting Derde Merwedehaven. Pro Facto heeft dit onderzoek uitgevoerd.

De rekenkamercommissie van de gemeente Urk wil meer inzicht hebben in de toepassing en de effectiviteit van dit duale instrumentarium binnen de gemeente. Daarbij wil de commissie dat wordt ingezoomd op het functioneren van een specifiek onderdeel van het duaal instrumentarium; de rekenkamercommissie. De rekenkamercommissie wenst inzicht te krijgen in de doorwerking en uitvoering van de aanbevelingen. De centrale onderzoeksvragen luiden als volgt: 1. Wat is de kwaliteit en bruikbaarheid van de aanbevelingen van de rekenkamercommissie en in welke mate zijn ze overgenomen, opgevolgd en in de praktijk gebracht? 2. Wordt het duale instrumentarium op effectieve wijze toegepast?

De rekenkamercommissie van de gemeenten Hillegom, Noordwijkerhout en Lisse heeft besloten de vormgeving en uitvoering van het subsidiebeleid van deze gemeenten tegen het licht te houden en daarbij specifiek te focussen op subsidies die gericht zijn op het ouderenbeleid. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt: Wat is de totale omvang van de subsidieverstrekkingen in de gemeenten Hillegom, Noordwijkerhout en Lisse, zijn het beleid en de uitvoering rechtmatig, doelmatig en doeltreffend en hoe vindt de sturing door de gemeenteraden plaats?

De rekenkamercommissie van de gemeente Wormerland heeft besloten de vormgeving en uitvoering het subsidiebeleid van deze gemeente tegen het licht te houden. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Pro Facto. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt: Wat is de totale omvang van de subsidieverstrekkingen in 2011 in de gemeente Wormerland, zijn het beleid en de uitvoering rechtmatig, doelmatig en doeltreffend en hoe vindt de sturing door de gemeenteraad plaats?

Kaderstelling, controle en volksvertegenwoordiging zijn de kernrollen van de gemeenteraad. De rekenkamercommissie van de gemeente Uitgeest wil een onderzoek (laten) uitvoeren waarin de invulling van de kaderstellende rol van de gemeenteraad centraal staat. De centrale vraagstelling luidt als volgt: Op welke wijze geeft de gemeenteraad van Uitgeest invulling aan zijn kaderstellende en controlerende rol?

Jaarlijks ontvangt welzijnsorganisatie MOvactor ongeveer 1,9 miljoen euro subsidie van de gemeente Nieuwegein. MOvactor is één van de vier instellingen die gerekend worden tot de grote subsidieontvangers van de gemeente. De instelling speelt een belangrijke rol in het uitvoeren van het sociaal-culturele werk, het jongerenwerk en het vrijwilligerswerk. Voor de raad zijn de activiteiten en prestaties van MOvactor wat ongrijpbaar. De invloed van de raad en het college op het beleid van MOvactor is niet duidelijk. Dit geldt ook voor de invloed van de bevolking. In opdracht van de rekenkamercommissie gaat Pro Facto de subsidierelatie onderzoeken. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt:

In hoeverre is de subsidie van de gemeente Nieuwegein aan MOvactor doeltreffend en doelmatig en welke invloed op het beleid hebben de gemeenteraad en de inwoners van de gemeente?

Gemeenten voeren een groot aantal verschillende taken uit. Daarvoor beschikken zij over een eigen ambtenarenapparaat. Dat apparaat is verantwoordelijk voor de uitvoering van de meeste werkzaamheden. Daarnaast komt het voor dat taken en werkzaamheden door derden worden uitgevoerd. Bij deze uitvoering door derden kan gekozen worden voor verschillende (juridische) vormen. Samenwerkingsrelaties kunnen publiekrechtelijk of privaatrechtelijk van aard zijn. Gedacht kan worden aan verbonden partijen als bedoeld in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), gemeenschappelijke regelingen, de oprichting van vennootschappen en stichtingen en subsidierelaties.

Een gemeente kan participeren in een woud van diverse vormen van samenwerkingsrelaties. De rekenkamercommissie Tytsjerksteradiel wil meer inzicht in de bestaande vormen en de daarbij behorende sturingsmogelijkheden. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt:

Welke politiek-bestuurlijke instrumenten heeft de gemeente, en dan in het bijzonder de gemeenteraad, in samenwerkingsrelaties waarin ze een bestuurlijk, beleidsmatig en/of financieel belang heeft?