In opdracht van het WODC organiseert Pro Facto drie kennistafels over het recht op vrije advocaatkeu-ze van gebruikers van rechtsbijstandsverzekeringen. Hierbij richten wij ons op de vraag hoe de toegang tot het recht voor gebruikers van rechtsbijstandsverzekeringen kan veranderen door recente ontwikkelingen in de jurisprudentie, en hoe deze toegang zo goed mogelijk behouden kan worden.
Ondernemingen en burgers kunnen een rechtsbijstandsverzekering afsluiten. Deze verzekering geeft onder andere recht op juridische bijstand. Deze bijstand kan geleverd worden door een juridisch hulpverlener van de verzekeraar, maar bij administratieve en gerechtelijke procedures staat het een verzekerde ook vrij om externe juridische hulpverlener in te schakelen. De kosten worden vervolgens vergoed door de verzekeraar. Dit recht op vrije advocaatkeuze vloeit voort uit de Europese Richtlijn 2009/138/EG en is in Nederland geïmplementeerd in artikel 4:67 van de Wet op het financieel toezicht (Wft).
De reikwijdte van dit recht is – door rechtspraak van het Hof van Justitie, in het bijzonder arrest Vlaamse Balies van 14 mei 2020 – mogelijk uitgebreid. Het arrest lijkt een uitbreiding te suggereren in de momen-ten waarop er recht bestaat op een vrije advocaatkeuze, vooral in fasen voorafgaand aan juridische of administratieve procedures. Deze uitspraak heeft in Nederland veel stof doen opwaaien. Als de vrije advocatenkeuze ertoe leidt dat de daarmee samenhangende – doorgaans hogere – kosten worden doorberekend in de premies en/of eigen bijdragen, zal dat de betaalbaarheid en daarmee de vraag naar rechtsbijstand(verzekeringen) doen afnemen. Het uiteindelijke gevolg daarvan kan zijn dat sprake is van een verminderde toegang tot het recht.
Bij de drie kennistafels worden verschillende stakeholders uitgenodigd. Gezamenlijk zal worden onderzocht op welke wijze en de mate waarin de (mogelijke) uitbreiding van het recht op vrije advocaatkeuze de toegang tot het recht naar verwachting verandert en op welke wijze de toegang tot het recht zoveel mogelijk behouden kan worden. Over de bevindingen zal worden gerapporteerd. De verwachting is dat het onderzoek eind juni 2024 wordt afgerond.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Stef Roest.
