Gemeenten werken vaak samen met andere organisaties. De aanleiding daarvoor kan verschillen. Denk bijvoorbeeld aan samenwerking met andere gemeenten om zo te zorgen voor een bepaalde gewenste kwaliteit van dienstverlening, besparingen of het bundelen van bestuurlijke krachten. Gemeenten hebben over het algemeen allerlei verbonden partijen en samenwerkingsverbanden die op verschillende manieren zijn vormgegeven. Ook bij de gemeenten Leek, Marum en Zuidhorn is dat het geval. De gemeenten participeren in diverse verbonden partijen zoals gemeenschappelijke regelingen, naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen.
Wanneer voor de gemeente relevante zaken 'op afstand' staan, is het voor raadsleden vaak lastig om zicht en grip te houden op samenwerkingspartijen. Meerdere rekenkamer(commissie)s hebben inmiddels onderzoek uitgevoerd naar verbonden partijen en andere vormen van samenwerking. Hieruit komt onder andere naar voren dat het bij raadsleden ontbreekt aan zicht op wat er precies bij het samenwerkingsverband gebeurt en dat hen niet altijd duidelijk is hoe zij invloed uit kunnen oefenen op de verbonden partij of het samenwerkingsverband (sturingsmogelijkheden).
Het thema verbonden partijen zal in de toekomst alleen maar aan belang toenemen. Dat geldt voor alle Nederlandse gemeenten, omdat hun takenpakket uitbreidt door de aanstaande decentralisaties en veel gemeenten deze taken zullen uitvoeren samen met andere (omliggende) gemeenten. Specifiek voor de gemeenten Leek, Marum en Zuidhorn is het onderwerp verbonden partijen relevant in verband met de verwachte gemeentelijke herindeling. De drie gemeenten sturen samen met de vierde gemeente van het Westerkwartier, Grootegast, aan op de vorming van één nieuwe gemeente per 1 januari 2018. De beleidskaders van de gemeente zullen geharmoniseerd moeten worden en ook zal bijvoorbeeld de deelname in verbonden partijen moeten worden aangepast.
Pro Facto gaat in opdracht van de rekenkamercommissie Leek-Marum-Zuidhorn onderzoek verrichten naar verbonden partijen. De doelstelling van het onderzoek is tweeledig. In de eerste plaats is het doel te komen tot een beschrijving van de feitelijke stand van zaken ten aanzien van de verbonden partijen van de drie gemeenten. In de tweede plaats gaat het om het formuleren van aanbevelingen waarvan de drie gemeenten gebruik kunnen maken in de toekomst bij de verwachte herindeling.
